MUZIKA TEORIA HISTORIA

Shkalla fa#+ka 6# në notat fa, do, sol, re, la, mi.  Atë e gjejmë duke u ngjitur 5 nota ose tre tonë e gjysëm nga shkalla me 5#, si+ ose duke u ngjitur gjysëm toni nga diezisi i 6-shtë, mi-fa#, gjysmatonet janë në gradët 3-4, 7-8 në notat la#-si dhe mi3-fa#. Më poshtë kemi ndërtimin e kësaj shkalle.        1    2    3 - 4     5    6    7  - 8 Kopjojmë shkallën në pentagramin poshtë pasi të keni vendosur së bashku me mësuesin tonet dhe gjysmatonet. 

Septakordi është përmbysja e parë e kuintakordit, pra nëse kuintakordi është do-mi-sol, septakordi është mi-sol-do, më poshtë kemi shembuj të kuntakordit A5 dhe septakordit A6.                A6+  =3-, 3+    a6-= 3+, 3-   A6+  =3-, 3+     Ndertojmë septakordet maxhore dhe minore nga notat fa, sol, la, si, re. 

Kohët 12/4 dhe 12/8. Kohë të perziera janë ato kohë të cilat formohen nga 2 ose më shumë lëvizje të thjeshta, për shembull koha 12/4=7/4+5/4 ose 5/4+7/4, koha 12/8=5/8+7/8 ose 7/8+5/8  Kohët 12/4 dhe 12/8. Koha 12/4=7/4+5/4, ky është variant kur 7/4 është në fillim, kemi dhe variantin tjerër kur 7/4 është në fund. Të njëjtën gjë themi dhe për kohën 12/8 por ndryshimi është vlera tetëshe, pra 12/8=7/8+5/8, në të dyja kohët theksohet më shume vlera ¾ dhe 3/8 qe eshte e vendosur Brenda kohëve 5/8 dhe 7/8, sidomos tek koha 12/8 që kryesisht është një kohë e shpejtë. Kohën 12/8 e kemi dhe me një emërtim tjetër si kohë e përbërë, kur ajo është kohë e përbere ajo ekzekutohet 3/8+3/8+3/8+3/8. Shkruaj lëvizjet e kohëve dhe variantet e tyre të ndryshme 2 apo 3 variante  9/4, 9/8, 9/4, 9/8

Kohët 9/4 dhe 9/8. Kohë të perziera janë ato kohë të cilat formohen nga 2 ose më shumë lëvizje të thjeshta, për shembull koha 9/4=5/4+4/4 ose 4/4+5/4, koha 9/8=4/8+5/8 ose 5/8+4/8  Kohët 9/4 dhe 9/8. Koha 9/4=5/4+4/, ky është variant kur 5/4 është në fillim, kemi dhe variantin tjerër kur 5/4 është në fund. Të njëjtën gjë themi dhe për kohën 9/8 por ndryshimi është vlera tetëshe, pra 9/8=5/8+4/8, në të dyja kohët theksohet më shume vlera ¾ dhe 3/8, sidomos tek koha 9/8 që kryesisht është një kohë e shpejtë. Kohën 9/8 e kemi dhe me një emërtim tjetër si kohë e përbërë, kur ajo është kohë e përbere ajo ekzekutohet 3/8+3/8+3/8. Shkruaj lëvizjet e kohëve dhe variantet e tyre të ndryshme 2 apo 3 variante  9/4,

Kohët 5/4 dhe 5/8. Kohë të përziera janë ato kohë të cilat formohen nga 2 ose më shumë lëvizje të thjeshta, për shembull koha 5/4=3/4+2/4 ose 2/4+3/4, koha 5/8=2/8+3/8 ose 3/8+2/8  Kohët 7/4 dhe 7/8. Koha 7/4=2/4+2/4+3/4, ky është variant kur ¾ është në fund, kemi dhe dy variante të tjera kur ¾ është në fillim dhe në mes pra 3+2+2 dhe 2+3+2. Të njëjtën gjë themi dhe për kohën 7/8 por ndryshimi është vlera tetëshe, pra 7/8=3/8+2/8+2/8, në të dyja kohët theksohet më shume vlera ¾ dhe 3/8, sidomos tek koha 7/8 që kryesisht është një kohë e shpejtë.  Shkruaj lëvizjet e kohëve dhe variantet e tyre të ndryshme 2 apo 3 variante  7/4, 7/8, 5/4, 5/8 Plotëso tabelën më poshtë me figurat ritmike që keni mësuar në masat me poshtë. 5/4

Akordi i dominantës D5 është akordi që ndërtohet nga gradi i pestë i shkallës në rastin e tonalitetit do+ gradi i pestë është nota sol, pra akordi fillon ndërtimin nga nota sol. Ai ka në bazë të tij një kuintakord maxhor pra sol-si-re, A5-a maxhor përbëhet nga një tercë maxhore dhe një tercë minore, ky akord quhet domimantë sepse gradi i pestë është dominues si tingull dhe quhet kuintakord sepse nga nota e parë në të tretën kemi largesinë e kuintes së pastër sol- re.  D5= 3+, 3- D5 do+ D5 fa+ D7 dominantë septakordi fillon gjithashtu nga gradi i pestë ë shkallës pra nota sol për rastin e shkallës do+, në rastin e D7 sipër akordit të D5 shtojmë dhe një tercë minore dhe gjithë akordi D7 është sol-si-re-fa, pra 3+-3—3-. D7 është një akord i rëndësishëm pasi ka dhe 3 përmbysje të tjera D5/6, D3/4 dhe D2. Në bazë të shembullit ndërtojmë akordet  sipas tonaliteteve të mëposhtme.  D7 do+ D7 fa+ D7=3+, 3-, 3- Ndërto A5 dhe A7 të tonaliteteve sol+, re+, fa+ dhe sib+.

Misturat live, elektronike, live, muzika kompjuterike. Muzika elektronike që në fillimet e saj ndjeu nevojën e gërshetimit me interpretimin live. Pak partitura kemi nga muzika elektronike, ndër to studi 2 te Shtokauzen. Muzika elektronike live u zhvillua duke lëvizur shpejtësinë e shiritit të inçizuar. Muzika elektro akustike u ndihmua nga sintetizatorët portativë. Etoni kompozoi disa vepra me dramaticitet të lartë për soprano shoqëruar nga një asambël i vogël orkestral. Në fillim vitet 70 kjo muzike mori një hov të ri. Muzika për kompjuter, adaptimet e programeve te Matiusit për kompjuter bënë të mundur rritjen e cilësisë së tingullit dhe mundësuan lidhjen e tij me sintetizatorin. ICRAM istituti ibfamshëm francez i njohur për kërkimet në fushën e muzikës kompjuterike.

 Muzika konkrete, studiot elektronike, sintetizatorët. Zhvillimet e para të rëndësishme fillojnë në vitin 1948 kur Shafer prodhoi tinguj të inçizuar në copa të vogla shiriti. Simfoni vetëm për një njeri, vepër e Shefer dhe Henri, vepra bazohet mbi tipet e ndyshme të tingujve. Studio e Sheferit u njoh si Grupi i muzikës konkrete. Këto studio do të përhapeshin shpejt në Europë dhe Shba. Studiot elektronike, e para u krijua në 1952  nga kompozitori gjerman Eimet në radion gjermano perëndimore të Këlnit. Studio përmbante një pajisje e cila mundësonte krijimin e materialeve muzikore nga fillimi në fund. Kompozimet e para të Shtohauzenit studi 1, 2 ishin veprat e para të kompozuara në këtë mënyrë në një studio. Studio të tilla u ngritën në Itali ku kompozitorët Pusëll, Berio kompozuan veprat e tyre. Në vitet 60 në Tokio, Varshavë, Londër, Bruksel, Stokolm etj. Sintetizatorët në fillim vitet 60, janë një makineri që gjeneron tinguj të përshtatshëm për kombinim artificial. Sinte

 Roli i teknologjisë në muzilën e shek XX Muzika elektronike përbën një nga zhvillimet më të rëndësishme në zhvillimin e muzikës së shkullit XX. Gramafoni solli dëgjuesin më afër cilësisë së dëgjimit. Shiriti rregjistrues ka qënë shpikja me e rëndësishme në aspektin kompozicional. Krijimi i instrumenteve të rinj si dhe modifikimi i atyre ekzistues, zhjerimi i gamës, pasurimi i frakturës, kromatizmi etj. Shtimi i orkestrës tradicionale bëri të mundur ekzekutiminne shkallës së plotë kromatike. Teleharmoniumi instrument i ri i shpikur nga Kahill, theremini i Termen një varg tingujsh të gjeneruar nga një oshilstor elektronik.

Mikrotonaliteti në muzikën e shekullit XX Halios Habas u mundua të krijonte tinguj shu të temperuar brënda tonalitetit bazë, kryesisht çerek tonet. Ky lloj temperimi krijoji intervale jashtë sistemit bazë. Amerikani Ben Xjonson përdor shkallë me intonim të rreptë me 31 dhe 43 nota për okravë në disa vepra si kuartetet e harqeve 1, 2, kuintet për grupe etj. Roli i akordimeve alternative ka fituar rëndësi sot në muzikën moderne pëe zgjerimin e mundësive shprehëse. Eksperimente me mikrotobalitetin nxjerrin në pah rikonceptimin bashkohor të materialeve tradicionale tonale.

Rikthimi tek tonaliteti Del trediçi, Okberg Del Trediçi, final Alice tonaliteti ndihet tërthorazi, autori ndikohet nga Rikard Shtraus. Rokberg pasi eksperimentori në serializëm u rikthye tek tonaliteti. Më vitet 80- 90 tonaliteti tërhoqi shumë kompozitorë si Xhon Adams, Holluway, Rihn, Penderecki, Henze. Shumë kompozitorë sot krijojnë në tonalitet.

Minimalizmi Rrymë e viteve 60- 70 kryesisht eci bashke me pikturën. Prirja ishte drejt përdorimit minimal të materialeve kompozicionale. Keixh 4.33" një vepër pa asnjë lloj përmbajtje muzikore. Përfaqësues tjetër i minimalizmit është Feldmani. Muzika minimaliste përfaqson thjeshtësi ritmike, melodike dhe harmonike. Jang, Gllas, Rellai, Rajh, Stuv Rajh janë përfaqsues të kësaj rryme. Tri për harqe e Jang, kënga e vdekjes, kompozuar në 1960 janë disa nga veprat më të rëndësishme të tij. Rellai, punime për tastierë, ka 43 figura të vogla melodike, diatonike. Piano phasse ka shumë karskteristika nga muzika e Rajhut. Drumming një lompozim i përmasave të mëdha me perkusion pa lartësi. Ai vazhdoi punën menstruktura tl shtuara si tek Six pianos për instrumente me çekiç. Okteti Vermont.  Gllasi, Muzika entë pesëdhjetave nga 8 nota gradualisht përfshin 200 nota. Music in twelfe parts, përmban lëvizje zërash në drejtime të ndryshme, vepra tjetër Vështrim i ri mbi harmoninë, mbës

Muzika stokastike Xenakisi studimet muzikore i kreu me Mesien dhe arriti te kryente kalkulime matematikore për ti zbatuar në muzikë. Ai nuk u ndikua nga serializmi. Shfrytëzoi në muzikë teoritë e propabilitetit matematikor. Muzika sokastike është një muzikë e papërcaktuar në detaje, por e prirur drejt një synimi të paracaktuar. Edhe pse Xeniakisi i përqëndrua tek propabiliteti dhe tek llogaritjet matematikore për të muzika duhet të jetë kryesore. Xenakisi pretendon që përmbajtja muzikore duhet të jetë e kuptueshme për të gjithë

Muzika teksturale, fakturore. Përfaqson tendencën e organizimit të veprës  muzikore nëpërmjet elementlve të përgjithshëm muzikorë. Lëvizje në fund të viteve 50 dhe kemi 2 kompozitorë Penderecki dhe Ligeti.trwnodi për viktimat e Hiroshimës, Penderecki. 3 pjese për 2 piano të Ligetit. 

Muzika perëndimore pas viteve 60, epoka post seriale. Pluralizmi muzikor i perket jësaj periudje. Theks i forte iu dha antikonservatorizmin. Deshira për tubshkëputur nga rregullat dhe kufizimet nga jashtë. Arti i madh dmth art jo i centralizuar me shumë liri kulturore. Kompozitore te ndikuar nga serislizmi dhe inderteminizmi kerkuan shtrirje te re dhe shperthimin e një aktiviteti të ri. Muzika post seriale ishte produkt i efektit qe sollen indnterminizmi dhe serializmi. Kompozitorët filluan ti mendojnë veprat më shumë si disa lloj aktivitetesh se sa si objekte, kompozime. Post serializmi nxiti hulumtiminne përvojave dhe përqasjeve novatore kompozicionale

Serializmi në Shba, Milton Babit Milton Babit, në Amerikë u ndje më pak shkatërrimi dhe rrënojat e luftës e por rrjedhim të rinjtë amerikanë ndoqën muzilën europiane të kohës. Babit vlerësoi serializmin dhe u mbështet dhe në parimet klasike. 3 kompozimet për piano përfaqsojnë veprën e parë me elemente tingullor dhe jo tingullor. Dallimet midis veprave te Babit dhe Bulezit janë të dukshme, ritmi është shumë i rregullt. Sipas Babit vepra duhet të jetë sa më e saktë.

Shtokauzen, gjerman, produkt i shkollës së Darshtadit, përfaqsues i serializmit nl Gjermani. Strukturat I vepër kryesisht seriale. Ai takoi Mesien ne France dhe u ndikua nga muzika e tij. Kompozitorë të tjerë serial ishin Maderna, Nono, Pusëll, Berio etj.  Shtokauzen në veprat e tij solli risi ne shkatërrimin e çdo lloj lidhjeje ritmike tradicionale. Pjesa I per puano, vepër seriale, pas vitit 50 Shtokauzen u shkëput nga serializmi.

Serializmi integral ne Europë, Bulez Shtokauzen. Francezi Pier Bulez, sonata për flaut enpiano, sonata për piano nr.1 këto vepra luajtën një rol të madh në muzikën e pasluftës 2 botërore. Pas sonates së dytë ai filloi punën për serializmin tërësisht integral. Album për kuartet, polifoni x, strukturat 1 për dy piano ai orgsnizoi 4 shkalle me ngs 4 njësi secila. Seksioni i pare i strukturave u kompozua nga leximi i dy strukturave, kjo metodl e rreptë kompozicionale  në këtë vepër duke e çuar serializmin në ekstrem.  Kjo ishte një vepër me shumë ndikim si për Bulezin dhe për bashkohësit e tij

 Serializmi integral. Izolimi kulturor i viteve të luftës solli mohim të traditës dhe kërkime për rrugë të reja në zhillimin e artit muzikor. Neoklasicizmi ishte një formë e re e kësaj kohe. Perfaqsues i serializmit neneurope edhte Mesien, ai shkroi librin Teknika e gjuhes time muzikore. Ai u nis nga 72 midet indiane dhe nxorri 7 mode te vetat. Ai ndoqi njenkoncept ametrik, solli risi ne shprehjet e reja muzikore te mbeshteturs ne librin ebtij. Lindja e zotit dhebkuarteti per fubdin e botes veprs te njohurs te Mesien. Kengs e zogjve ku u mbeshtet per veprst ne vazhdim eshte nje element i rendesishem ne krijimtarine e tij. Simfonia Tarangalila, ku tingulli u trajtua në një mënyrë të re. Kuarteti per fundin e botes eshte një vepër seriale. Ne vitin 49 ai përshtati kromatizmin e plotë në veprat e tij. Etydi i tij per piano u cilësua si vepër para seriale. Opera e pare e Mesien është ajo që flet për jetën e Sann Francisit të Asizit.

Konteksti historik dhe artistik pas luftës II botërore. Rëndimini situatës pas luftës me 30 milion viktima solli domosdoshmëri në ringritjen shpirtërore të ojesës së prekur të popujve. Emigrimi i shumë muzikantëve në Amerikë sollën një ngitje të saj në sfondin ndërkombtsr të kjijimtarisë muzikore. Stravinski, Hindemit, Senberg, Bardok, Ueil të gjithl ishin në Amerikë pas luftës. Lëvizjet e reja muzikore përhapen shumë shpejt në të gjithë botën duke ushqyer atë që u quajt pluralizëm në muzikë. Krijoji botën e re kulturore dhe njl traditë të artit të ri. Kultura e madhe po shkatërrohej dhe individualistët kërkojnl të krijojnë artin enri. Krijimi i figurave si Zhaklin Kenedi, merlin Monroe, Elisabet Teyliëor etj ndihmuan në shkrirjen e kufijve kulturorë, kjo u shndërrua me kombinime të ndryshme stilistike elektrike në gjini të ndryshme. Rreth viteve 70 kompozitorët iu rikthyen tonalitetit. 

 Muzika gjermane midis 2 luftrave, Kurt Ueil. Në fillimet e tij pati ndikime nga Shënbergu. Protagonisti opera që tregoi talentin e tij. Ai shfrytëzoi muzikën si mjet për ndryshime sociale. Ai bashkëpunoi me Bertold Breht. Mjeshtëria e kompozimit muzikor libri ku u përpoq të kodifikonte proncipet e reja harmoninë dhe melodinë e tij. Vepra e fundit me Brehtin ishte Lulëzimi dhe rënia e qytetit të Mahagonisë. Pati ndikime nga Mahler dhe Shtraus. Opera 3 grosh, opera e lypsëve, Aprovimi, konfiskimi, liqeni i argjendtë. Lidhje të ngushta me Brehtin edhe si pasojë e kushteve të klqija ekonomike të vendit.

 Muzika gjermane midis 2 luftrave, Pol Hindemit. Ai ishte nje talent i jashtzakonshëm. Kuarteti i harqeve nr 1 kanl stil rkmantik. Pas viteve 20 ai iu largua bazave tradicionale. 2 nga 3 operat kanë ngarkesa seksuale. Ai u ndikua nga muzika popullore dhe xhaz. Kammermuzik nr 1 bëhet fjalë për muzike dhome. Kuarteti 3 dhe 4 për harqe, kuinteti për klarinetë. Opera Kadillak, vepër e rëndësishme, Të rejat e ditës opera komike. Hindemit kishte një produktivitet të jashtëzakonshëm. Mbas viteve 30 krijimtaria e tij iu kushtua kryesisht amatorëve. Piktori Matis opera. Mjeshtëria e kompozimit muzikor libribku u përpoq të kodifikonte proncipet e reja harmoninë dhe melodinë e tij. Vepra e fundit me Brehtin ishte Lulëzimi dhe rënia e qytetit të Mahagonisë. Hindemit u zhvendos nga Gjermania nenFrancë dhe më pas në Amerikë ku krijiëojindisa vepra të siksesshm si, Zonja me të zeza, Skena e rrugës, i përhumbur mes yjeve etj. Karakteri i Skena e rrugës ishte krejtësisht i ri për Bdoduejin.

Muzika amerikane pas luftës I botërore, Roxher Sesions . Simfonia e parë, sonata e parë për piano, janë vepra neoklasike, kemi ndikime të Stravinskit, më pas do të ketë ndikime nga Shënbergu. Muzika entij ka shtjellime harmonike progresive. Vepra, koncerti për violinë, kuarteti i harqeve, simfonia e dytë, dubël koncerti për violinë, çelo dhe orkestër, idili i Teoklizit, Gjyqi i Lukulusit, Kur jargavanët çelin në oborr për solistë dhe kor. Sesioni solli për muzikën amerikane të kohës traditën dhe individualitetinne tij amerikan.

Muzika amerikane pas luftës I botërore, Aaron Kopland . ‌Muzikë për teatër pati ndikime nga jazi. 3 trio për piano, variacione për piano dhe simfonia e vogël. Formulimet për orkestër, el salon mexikan u frymezua nga muzika meksikane. Opera per studentët e shkollave të larta, the second hurricane ka stil të thjeshtë që mund të luhet dhe nga amatorë. Portreti i Linkolnit 1942, muzikë filmash, sonsta për violinë e piano, simfonia entretë, 12 poezitë jga Emili Dikinsoni. Konotacionet, partitura orkestrale mbështetet në teknikën12 tingujshe. Ne veprën duonpër flaut dhe piano kthehet në stilin e mëparshëm. Veprst e çerek shekullit të dytë kanë vlerë të madhe për krijimtarinë.

Muzika tradicionaliste. Pas luftës I botërore Bulanzher pati ndikim të madh në Amerikë nl periudhën midis dy luftrave. Pjesa më e madhe e kompozitorëve amerikanë ruajtën teknikën neoklasike. Medoditë e Harrisit janë ngs himbet protestante. Disa kompozotorë të kohls janë Hadson, Piston, Samuel Barber, Blizstein me veprën Lëkundja e shkëmbit. 

Muzika amerikane ne gjysmën e nparë të shek XX, Çarls Ives. Një figurë unikale në drejtim të formës, harmonisë dhe muzikës moderne. Kënga për sezonin e korrjeve, fugë me 4 zëra. Kengë Çaste fëmijnore, dy lule të vogla, në lumë etj. Ai përdori citimin muzikor. Over the paviments komplekse të kryqezuara ritmike. Ai eksperimentoi me Tonet rrugëtuese 1 ku u mbeshtet ne 2 seri me nga 12 tinguj. Nëpër maja dhe monopate, vepër e bazuar ne strukturën retrograd. Pyetje pa përgjigje është ndërtuar me tre grupe të mëdha instrumentesh. Simfonia e katërt dhe sonata për piano Concord. Ai përdori dhe teknikën e kolazhit. Suksesi i vonuar erdhi si pasojë e teknikave inovative që nuk u kuptuan.

Muzika angleze shek XX, Majkëll Tripet. Kuarteti ibharqeve, sonata për piano, diatonizëm tonal, përdori figura dhe thekse ritmike të periudhls së rilindjes angleze. Oratori Fëmija i kohës sonë 1944, modeli barok, korale luterianes, acapela, partiturat e tij tregojnë peshën e rëndë të luftës. 4 simfoni, simfonia 3 flet për luftën 2 botërore. Pas viteve 50 ai u përqëndrua në krijimin e 4 operave, për të cilat u mbështet tek Shekspiri dhe mitologjia klasike. Martesë në verë, mbreti Priam operat e fundit. Muzika entij flet për ngrohtësi dhe thellësi, vlerësohet nga bashkohësit.

Muzika angleze shek XX, Uollton dhe Briten. Uollzon pjesë skenike Façade, poezi zë shoqëruara nga asambël dhome. Në koncertin për violë ai u lidh me linjën e Elgarit. Krijimet e tij janë të shumta, ariu, koncerte për violinë, çelo, muzikë filmash Hamleti, Henri 5, 2 kuartete harqesh etj. Muzika e tij ka një theks të spikatur anglez. Benxhamin Briten përaqsues anglez i muzikës së viteve 30. Simfonia op1 me tetë instrumente. Opereta Bynyan dhe cikli për piano, në kltë ishull, simfonia Requiem. kemi ndikime mga Mahlerindje Stravinski. 6 këngë tek vepra Serenade op 31. Opera Piter Grajms ka ndikime nga Bergu. Operat ai i grupoi, endeer e një nate vere, rrapullimë në rrëpirë etj. Ai krijoji dhe pjesë orkestrale, requiemi inluftës, muzikë dhome, vokale, festivalin e Aldeburgut etj

Muzika angleze e shekullit XX, Ulliams, Holst.  Anglia pati një perudhë të gjatë oritjeje për kompozitorë nga shek 17 deri në te 20- tin. Perri, Stendford, Elgar përfaqësues të rilindjes angleze. Elgar, enigma, mbretëria, Falstsf, Apostujt, sonatë për violinë, 2 simfoni. Williams, simfonia endetit, fantazia me një temë për harqe, muzika e tij ka lidhje me traditën. Simfonia pastorale 1912, vepçr drejt epokës moderne. 3 opera, kompozoi muzikë për shfaqje skenike, filmi, radio etj. Ka një prodhintari të pandërprerë. Holst studioi në Kolegjin mbretëror. U interesua për muzikën popullore angleze. Ai studioi për astrologji dhe krijoi Planetet. Muzikë dhome , Savitri, suita Beni Mora kemi imitime teë muzikës orientale. Suits orkestrale planetët ku çdo njëra përfaqson një planet, ai u ndikua nga Stravinski. Himni i jezusit, uvertura fugale, në kohën e derrit etj. Veprat e tib patën ndikim tek arti bashkohor.

Burimet etnike, interes ndaj kulturave tradicionale. Efektet turke dhe ato të lindjes u përdorën dhe nga Debysi. Berio dhe Kumbi u mbeshteten tek citimet indiane. Keixh, Gallasi dhe Shtokauseni ne këtë periudhë u drejtuan nga stili statik. Messien dhe Rajhu nga muzika e Balit.  Shtokauzeni nga muzika japoneze, balineze, kineze, peruane, hungareze. Krijimet e ndërthurura të Shtokauzenit ai i quajti metskolazh. Kompozitorët japonez Yun, Mayuzumi dhe Tekemitsu nderthurën muzikën japoneze me atë perëndimore.

Xhazi, roku dhe ndikime te tjera neuziken e pas viteve 60. Kemi përpjekje të lëvrimit tëuzikës popullore jaz dhe rok si dhe përpunimin e saj nfa kompozitorë si Stravinski. Xhazi i lirë u lëvrua nga Koleman, për improvizime grupi MEV si dhe Muzika intuizive e Shtokautenit.  Xhazistë të fshëm  Davis, Brakston, grupe rroku Beatles, Rolling stones. Zappa, Relayt, Gllasi, Branka kompozitorë të njohur të kësaj periudhe. Leri Anderson me ciklin e klngëve, gësheton filmin, rrëshqitjen në akull, me poezinë. William Bllkom përfshin në kompozimet e tij elemen të xhazit, rrokut dhe popi. Bernshtein West side story, Andoni Devis, opera X

Citimi dhe kolazhi ne periudhen post- seriale.uzika e pas viteve 1960 u quajt post seriale. Veprat e Bergut, Tristani, suita lirike, koncerti per violine i Bahut, Pilcinela dhe puthja magjike e Stravinskit. Ajvsi dhe Zimerman vazhduan me citimin i fundit me operan Ushtarët ku perdori kolazhin, nderthurja e njëkohshme e frsgmenteve të ndryshme muzikore, kjo është vepër seriale e cituar nga Bahu, kenga gregoriane dhe xhazi. Simfonia me 8 zëra e Berios, citohet nga Mahleri, Monteverdi dhe Shtokauzeni. Lukas Fos, variacione baroke me 3 kohë, mbesjtetet twk nje koncertogroso e Hendelit. Himen e Shtokauzenit mbeshteti citimin tek Fausti i Pusëll dhebtek Bethoven. 

 Interteminizmi ne Europe, Bulez dhe Shtokauzen. Turneu europian i Keixhit frymezpi Bulezin dhe Shtokauzenin. Ai kompozoi vepren e pare per puano  XI ku vendosi 19 segmente muzikor ne nje faqe. Cikli vepra tjeter eshte partiturw e tipit spiral ekzekutohet nga fillimi ose nga fundi. Sonata nr3, konstelacion, strukturat. Me vone ai iubrikthye improvizimit. Shtokauzen, plus minus, valet e shkurtra, nga dita e shtate, etj vepra ku muzikanteve ju kerkohet te improvizojne.  Rryma u ndoq nga shume kompozitore te pas lutfes 2 boterore  Beeio, Verner, Pursell etj. Ne vitet 60 pra pas 10 vitesh muzika aleatoriale e humbi ndikimin ne Europe

Papercaktushmeria ne muzike, ne Shba, Keixh, Braun, Feldman. Indenterminizmi kryesit term ne shba, ne eurppe aleatori, Bulez, Shtokauzen, Berio. Hapat e parw vijne nga Çarls Ives ne vitet 30, rryma merr forme ne vitet 50. Perfaqsues kryesor eshte Xhon Keixh i cili u mbeshtet ne metoden e Shtokausen 12 deri ne 25 tinguj. U ndikua nga Vareze. Veprat sersia me 3 pjese Konstruksionet, muzike per dhome ndenje, albumi muzikor, muzike per piano, sonata dhe interlude, sonata me 5 tinguj, 4'33". Ai pasqyroi ne muzike hulumtimet ne muziken aziatike, hindu dhe budistet. Ai u cilesua si filozof i muzikes dhe pati ndikim te madh tek bashkohesit. Feldman Projeksion 4, viola ne jeten time, kapela rothko, jane vepra indenterministe, lloj i ri shkrimi muzikor, shenja, tingellime rastesore, interpretime sipas deshires.  Braun. Folio, gjatesite, dhjetor 1952 jane vepra grafike, partitura eshte kryesisht njenpjese qe mund te improvizohet.

Elementet perberese te fjalise Motivi eshte elementi kryesor dhe me I shkurter I nje krijimi muzikor. Ai perbehet nga nje dy apo tre tinguj qe jane te pavarus si nga ana melodike ashtu dhe ritmikisht.  Tema muzikore eshte fraza melodike ku mund te percaktohet ekzistenca e nje ose dy motiveve. Ajo mund te perbehet nga dy ose tre motive.  Figura. Ky element muzikor ka ngjashmeri te madhe me motivin pasi perseritet shpesh por eshte me pak e rendesishme se motivi. Zakonisht perdoret me shume per zerat e mesit dhe sherben si percjelles I melodise.  Pasazhi dallohet nga figura pasi nuk ka nevoje te perseritet ai sherben vetem si percjelles. Mund te jete me I pavarur, ka shume me teper tinguj se figura te cilet mund te jene ne formen e shkalles apo akordit.  Fjalia eshte pjesa me e vogel e formes muzikore e cila ka kadencen e vet. Fjalia mund te jete e perbere nga nje ose dy motive.   Periudha zakonisht perbehet nga dy fjali te cilat jane te varura njera nga tjetra. Pjesa e pare

Pika e vlerës Pika i shkon notës gjysmën e vlerës së saj. Nota 4/4  me pike ka vleren 6/4, nota 2/4 me pike ka vleren ¾, nota ¼ me pike ka vleren 3.8, nota 1/8 me pike ka vleren 3/16. Lidhja e vlerës Lidhja e vlerës shërben për të bashkuar dy ose më shumë nota me të njëjtën vlerë apo vlera të ndryshme në të njëjtën lartësi, keto nota që lidhen me lidhjen e vlerës ekzekutohen si një notë e vetme. 

Emrat e gradëve të shkallës: gradi i parë, tonika, T gradi i dytë, mbitonika (me tendencë zbritje), gradi i tretë, medianta, terca e tonikës  gradi i katërt subdominanta S,  gradi i pestë dominanta D (kuinta e tonikës) gradi i gjashtë gradi i shtatë (tingull sensibël që kërkon zgjidhje lart) gradet I, III, V të shkallës maxhore janë tinguj të qëndrueshëm. Emrertimi I notave: Gradët kryesorë përvec emrave që përdoren gjërësisht mund të përdoren dhe në emërtimin e tyre latin, A (la), B (si), C (do), D (re), E (mi), F (fa), G (sol.). për # shtohet -is, për bemolin –es, për dubel diezin ## -isis dhe për dubel bemolin bb -esses

Dominantë septakordi D7 Ose akordi i dominantës, (është akord me katër nota) quhet kështu sepse fillon nga gradi i pestë i shkallës që është dominanta dhe largësia nga nota e parë deri tek e fundit është një sekstë. Përbëhet nga 4 nota, 3+, 3-, 3-. D7 e shkalles do+ është sol- si- re- fa. D7 ka tre permbysje, D5/ 6, D3/ 4, D2. Dominantë kuintë sekstakordi D 5/6 Eshtë përmbysja e parë e d7 dhe përbëhet nga një kuintë dhe një septim prandaj ka dhe emrin dominantë kuintë sekstakordi. (është akord me katër nota) përbëhet nga 3-, 3-, 2+. Fuillon ne gradin e shtate te shkalles. Dominantë tercë kuartakordi D ¾ Përmbysja e dytë e d7 përbëhet nga 3-, 2+, 3+. Fillon ne gradin e dyte te shkalles. Dominantë sekondakordi D 2 Përmbysja e tretë e d7 përbëhet nga 2+, 3+, 3-. Quhet dominantë sekondakordi sepse është akord i gradit të pestë të shkallës që në bazë të tij ka intervalin e sekondës. Fillon ne gradin e katert te shkalles.

Kohët e përbëra Kohë të përbëra janë ato kohë të cilat përbëhen nga bashkimi i dy ose më shumë lëvizjeve (masave) të njëjta, të thjeshta. Kohë të përbëra binare quhen masat që formohen nga bashkimi i masave të thjeshta në dy lëvizje. 2/4+ 2/4= 4/4, 2/8+ 2/8= 4/8 etj. Kohë të përbëra trinare quhen ato kohë që formohen nga bashkimi i 2 ose më shumë masave me tre lëvizje, ¾+ ¾= 6/4, 3/8+ 3/8= 6/8 etj.    Kohët e përziera Kohët e përziera përbëhen nga bashkimi i dy ose më shumë lëvizjeve të ndryshme (trinare 3/8  ose binare 2/8). Kohët e përziera e kane theksin në lëvizjen trinare. Kohë të përziera janë 2/8+ 3/8= 5/8 (mase me 5 lëvizje), 2/8+ 2/8+ 3/8= 7/8 (masë me 7 lëvizje). Kemi dhe masën (kohën) me 9 levizje 2+2+2+3/8=9/8. 

/youtu.be/bNHMV_0KeZ8

Shkallet minore (-) jane ne 3 forma: Natyrore, Harmonike dhe  Melodike. 1- Shkalla minore (-) natyrore I ka ½ (gjysmat) e toneve ne  gradet 2-3 dhe 5-6, ne ngjitije dhe ne zbritje. 2- Shkalla minore (-) Harmonike ka gradin e shtate (VII) te  ngritur ne ngjitje dhe ne zbritje.  E vecanta e shkalles minore Harmonike eshte se midis gradit te  gjashte (VI) dhe te shtate (VII) krijohet largesia prej nje ton e  gjysem. Shkalla minore harmonike I ka gjysmat e toneve ne gradet 2-3, 5-6, 7-8. 3- Shkalla minore Melodike ka gradin e gjashte (VI) dhe te  shtate (VII) te ngritur vetem ne ngjitje. Ne zbritje ato  kthehen natyrore (♮).  Shkalla minore Melodike i ka gjysmat e toneve ne gradet 2-3, 5- 6, 7-8 ne ngjitje ndersa ne zbritje gjysmat e toneve jane ne  gradet 6-5 dhe 3-2