Bela Bardok
51. Jeta
52. Drejtimet kryesore të krijimtarisë së Viktor János Bartók
(25 Mars 1881- 26 Shtator 1945)
Kompozitor hungarez, pianist dhe etnomuzikolog. Ai konsiderohet një nga kompozitorët më të rëndësishëm të shekullit të 20-të; ai sëbashku me Franz Liszt vlerësohen si kompozitorët më të mëdhenj të Hungarisë.
Përmes punëve të tij dhe studimit analitik të muzikës popullore, ai ishte një nga themeluesit e muzikologjisë krahasuese, e cila më vonë u bë etnomuzikologji.
Bartoku pasi mbaron gjimnazin filloi të kompozojë, I frymëzuar prej veprave të Johanes Brahmsit dhe Ernst von Dohnanit
Më 1903, krijoi poemin simfonik kushtuar lëvizje çlirimtare hungareze, "Kosut" (Kossuth), më pas krijoi "Rapsodi për piano dhe orkestër op.1".
Më 1907, Bartoku emërohet profesor i pianos në akademinë e Budapestit.
Harmonia e përdorur, tingujt e qartë, ritmet e shpejta për të dhe ndonjëherë tingëllime agresive, kundër tempot dhe muzikën popullore ballkanike ai ka i studiuar intensivisht.
Rrethanat e Hungarisë gjatë lufta së pare botërore e çuan në mërgimin në Amerikë.
Më 1911, Bartók shkroi atë që do të ishte opera e tij e vetme, Kalaja e Bluebeard, kushtuar Mártës.
Për pjesën e mbetur të jetës së tij, megjithëse ishte i përkushtuar me pasion ndaj Hungarisë, popullit të dhe kulturës së saj, ai kurrë nuk pati besnim tek qeverisa dhe institucionet e saj zyrtare.
Ai kompozoi i mbështetur muzikën popullore Mungareze, Sllovake, Rumune dhe Bullgare, Moldavii.
Përhapja e Luftës së Parë Botërore e detyroi atë të ndalonte ekspeditat, por ai u kthye në kompozim me një balet të quajtur Princi prej druri (1914–164) dhe Kuartetin Nr.2 në (1915–17), të dy të ndikuar nga Debussy.
Disa nga veprat më të njohura të tij janë; ‘Folk dance romanian’, koncert për piano nr. 3, ‘Mikrokosmos’, concert për violin nr. 3, koncert për violë, kuartet për harqe nr. 1, ‘Dance suite’, ‘Sonatë për violinë’, etj.
I rritur si Katolik, në fillim të moshës madhore, Bartók u bërë ateist.
Bartoku vdiq i varfër më 26 shtator në Nju Jork.
Comments
Post a Comment